-
Beleef Fort Boekoe!
Om de rijke geschiedenis van fort Boekoe tot leven te brengen, heeft Stichting Boekoe de nieuwe webapplicatie ‘Luku fu Boekoe’ in 2024 gelanceerd. De tour is beschikbaar via https://lukufuboekoe.com en biedt een unieke gelegenheid om op een moderne manier een cruciaal deel van de Surinaamse geschiedenis te verkennen. De virtuele- en audiotour geeft in 3D – driedimensionaal – een beeld van hoe Fort Boekoe eruit moet hebben gezien tot aan de vernietiging in 1772.
Er zijn vier scenario’s te doorlopen en elk scenario heeft een aantal verhalen. Je kunt op de laptop, computer of mobiele telefoon de app openen en virtueel door het moeras sluipen en het fort bezoeken. Terwijl je dit doet kun je naar verhalen luisteren die van generatie op generatie zijn doorgegeven.
De informatie voor de app is gebaseerd op betrouwbare bronnen, maar er is ook veel aandacht besteed aan de orale tradities en verhalen van lokale gemeenschappen. Naast archieven en wetenschappelijke bronnen is de lokale kennis belicht, omdat archiefmateriaal vaak vanuit een koloniaal perspectief is geschreven. Het perspectief van de mensen uit het Boekoegebied is belangrijk, omdat zij de verhalen van hun voorouders hebben meegekregen.
Er is gesproken met stadsbewoners, zoals Kenrich Cairo, Gerrit Barron, Iwan Wijngaarde en Dave Edhard, die al jaren de geschiedenis van Fort Boekoe bestuderen. Maar ook leden van de Aluku-gemeenschap, onder wie granman Simeon Glunder en zijn dorpsbestuur, hebben eraan bijgedragen om het fort te doen herleven. Zo kan de luisteraar ontdekken dat de verhalen van de lokale bevolking kunnen verschillen.
Eén van de audiofragmenten beschrijft bijvoorbeeld hoe Baron, een tot slaaf gemaakte, door de Zweedse planter Dahlberg uit Suriname naar Nederland werd meegenomen. Omdat deze planter zich niet aan zijn belofte hield om Baron vrij te maken toen ze naar Suriname terugkeerden, vluchtte hij naar het bos en besloot Fort Boekoe te bouwen. Hij deed dat in een zwamp en gebruikte daarvoor materiaal dat beschikbaar was. De omheining werd gemaakt van palissaden. Sommige bronnen beschouwen Boni als stichter van Fort Boekoe, terwijl anderen Baron die rol toeschrijven. Wij laten het aan de gebruikers van de app over om zelf hun conclusies te trekken, maar streven er vooral naar om al deze verhalen te laten horen en te behouden.
De stichting o.l.v. John Pel heeft bijna dertig jaar diverse expedities in het Boekoegebied uitgevoerd om het fort te vinden. Daarbij legden ze het gebied vast met film- en fotocamera en met beelden gemaakt door een drone. Dit alles is gebruikt voor het ontwikkelen van de webapplicatie.
John Pel benadrukt dat door gebruik van een speciale VR-bril de beelden van ‘Luku fu Boekoe’ nog indrukwekkender worden en dat ze nauwkeurig overeenkomen met de werkelijkheid. “De locatie van Fort Boekoe hebben we kunnen traceren, wat ook de basis vormt voor de virtuele reconstructie. Echter, van het oorspronkelijke fort zelf is niets meer te terug te vinden”, verklaart hij.
Dit sluit volgens hem aan bij de betekenis van de naam ‘Boekoe’, die volgens de stichter Boni “tot stof vergaan” betekent. “Hoewel de locatie is gevonden, is er fysiek niets meer over, precies zoals Boni voorspelde”, voegt Pel toe.
De VR tour 'Luku fu Boekoe' is geïnitieerd door Stichting Boekoe en samen met The Missing Link gerealiseerd. Voor het ophalen van de orale geschiedenis is nauw samengewerkt met het traditioneel gezag en bewoners van Tamarin en Pikien Santi. Het project is mede mogelijk gemaakt door subsidies van het Mondriaan fonds en DutchCulture.